,

Rapport: Succes- en faalfactoren herbestemming monumenten

Er is sprake van een succesvolle herbestemming “als nieuwe gebruiks- functie blijvend voldoende rendeert om de instandhouding van het gebouw te bekostigen”.

Met deze succesdefinitie als uitgangspunt is onderzocht waarom de ene herbestemming hier wel en de andere hier niet in slaagt. De belangrijkste onderzoeksvragen waren dan ook: Wat zijn de sleutels tot het succes? En, hoe kan het succes worden bevorderd?

Elisabeth Ruijgrok van Witteveen&Bos schreef op verzoek van de provincie Zuid-Holland een rapport. Klik hier om de samenvatting van dit rapport in te zien.

/door

Buitenplaats Ockenburgh wint Stimuleringsprijs Herbestemming

Uit acht genomineerden de historische Buitenplaats Ockenburgh de door de provincie Zuid-Holland beschikbaar gestelde Stimuleringsprijs Herstemming ZH gewonnen. Rik Janssen, gedeputeerde voor Zuid-Holland reikte de prijs uit. De jury was van mening dat met deze prijs dit initiatief de kans krijgt vervolgstappen te maken binnen hun project en zo een stimulans vormt om alle succesvolle stappen die al gemaakt zijn een goed vervolg te geven.

‘Tegenkracht’
In 2012 is dit burgerinitiatief gestart met een intentie overeenkomst tussen de gemeente Den Haag en de Stichting tot behoud van de Historische Buitenplaats Ockenburgh. Als kickstart werd in september 2015 met de inspanning van talrijke vrijwilligers meteen al Brasserie Ock geopend. Een welkome ontmoetingsplek voor iedereen in en om Loosduinen. De historie, de betrokkenheid van mensen en het behoud van de natuur staan centraal. De 20.000 euro tellende prijs zal voor een deel ook besteed worden om goede expertise in te kunnen huren. Rik Janssen: “De jury geeft aan dat het van belang is dat het grote leger vrijwilligers in dit project niet vergeet hun eigen ‘tegenkracht’ te organiseren. Dat betekent dat zij binnen het project de mening en inbreng van derden goed moeten meewegen en zo kritisch kunnen blijven op de inspanningen en resultaten.”

Inspiratie
Volgens de initiatiefgroep Buitenplaats Ockenburgh zit het winstmodel vooral in de participatie: “Ockenburgh kent zo vele eigenaren. Een stukje burgerparticipatie waar we trots op kunnen zijn”, aldus Petra Brekelmans die de prijs namens de stichting in ontvangst mocht nemen. Dit sluit mooi aan bij hun doelstellingen: de historische buitenplaats Ockenburgh behouden en deze kleinschalig, breed gedragen en duurzaam ontwikkelen voor de toekomst.

Rik Janssen benadrukte nog dat de overige zeven genomineerden nauwelijks onder deden voor de winnaar. Rik Janssen benadrukte dan ook dat “al deze initiatieven onze steun verdienen om hun inspanningen te kunnen realiseren”. Hij nodigde de vertegenwoordigers dan ook vooral uit na afloop van de prijsuitreiking met de juryleden de opgedane kennis te delen. Ook zal de adviseur Ruimtelijke kwaliteit van de provincie bekijken waar hij mogelijk nog een inhoudelijke bijdrage kan leveren.

Actieprogramma Slim Ruimtegebruik
De stimuleringsprijs wordt uitgevoerd in het kader van het erfgoedbeleid en het Actieprogramma Slim Ruimtegebruik van de provincie Zuid-Holland. Omdat leegstand niet alleen speelt bij monumenten wil de provincie ook ruimte bieden aan hergebruik en functieverandering van kantoren, bedrijven en winkels. Naast de herbestemmingsprijs zijn er expertsessies georganiseerd rondom een aantal herbestemmingscasussen in Zuid-Holland, wordt samengewerkt met het onderwijs op het gebied van herbestemming en is er een informatieve website ontwikkeld.

/door
,

BOEi tekent huurovereenkomst met Zuider Gymnasium

BOEi, gemeente Rotterdam en de Vereniging voor Christelijk Voortgezet Onderwijs (CVO) hebben op 11 juli de huurovereenkomst getekend voor de vestiging van het Zuider Gymnasium in het voormalige Zuiderziekenhuis.

Met de ondertekening is geregeld dat de gemeente het Poortgebouw gaat huren als schoolgebouw voor het Zuider Gymnasium. Na de zomer gaat BOEi beginnen met het ontwerp voor de herbestemming van het Poortgebouw, de entree van het uit 1939 stammende Zuiderziekenhuis. De andere gebouwen worden woningen en werkruimten en rondom het ziekenhuis komt een nieuwe, groene woonwijk die ontwikkeld wordt door de Rotterdamse ontwikkelaar Impact.

 

/door
,

Cursusdag: ‘Erfgoed en Herbestemmen’ door de Erfgoedacademie

We kennen in ons land veel monumentale gebouwen die leeg komen te staan en om een nieuwe bestemming vragen. Veelal gaat het om boerderijen, kerken, kloosters en industriële complexen, maar ook kantoren en winkels komen steeds meer leeg. Tijdens deze cursus bespreekt de erfgoedacademie praktische handvatten om deze gebouwen een nieuw leven te geven.

Genoemde monumenten zijn belangrijk, omdat ze zó beeldbepalend zijn voor een stad of dorp. Ze bieden kennis over ons verleden en we waarderen ze in het heden. Inmiddels zijn de nodige ervaringen opgedaan met de herbestemming van dergelijke gebouwen. Van deze ervaringen kunnen we leren, niet alleen van het succes, maar ook van de problemen en hoe deze aan te pakken. Tijdens deze dag willen we duidelijk maken dat er zeker een aantal algemene uitgangspunten t.a.v. het proces te hanteren zijn, maar dat herbestemming ook altijd maatwerk is. Dat per project moet worden gekeken naar de context van het gebouw, de te behouden cultuurwaarden, de eigenaar, het gebruik, de exploitatie en het beheer.

Welke onderwerpen komen onder meer aan bod?

  • stappenplan: hoe organiseer je het proces;
  • erfgoedwaarden in relatie tot een herbestemming;
  • inventarisatie van de mogelijkheden van het gebouw of complex;
  • wensen van de eigenaar als onderdeel van de opgave;
  • vraag en aanbod, herbestemmingsstrategie;
  • financiële (on)mogelijkheden;
  • regelgeving rondom herbestemmen (zoals tijdelijk/tussentijds gebruik);
  • samenwerking met andere partijen: wie en hoe;
  • praktijkvoorbeelden: successen en de ‘missers’;
  • een aansprekende excursie;
  • ‘rekenen’ aan praktijkvoorbeelden.

Voor wie?

De cursus ‘Erfgoed en herbestemmen’ is bestemd voor iedereen, die betrokken is bij zo’n complexe opgave, zoals ambtenaren erfgoed en/of ruimtelijke ordening, stedenbouwers, architecten, makelaars en projectontwikkelaars.

Wat bereikt u met deze cursus?

  • inzicht in het proces, inclusief complexiteit;
  • inzicht in de verschillende rollen/belangen bij een herbestemming;
  • kennis van erfgoedwaarden;
  • inzicht in de cijfers van een herbestemming;
  • uitbreiding van uw netwerk.

Wanneer en waar?

Dinsdag 30 mei 2017 in De Watertoren (Pastoefabriek) te Utrecht

Kosten

De kosten voor een cursusdag bedragen Euro 225,00 per persoon.
Dit is inclusief koffie/thee, lunch en een excursie.

Aanmelden via de website: Erfgoedacademie

/door
,

16 juni: Contactdag Herbestemming

De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) en het Nationaal Restauratiefonds bieden initiatiefnemers inspiratie, financiële ondersteuning, kennis en advies. Samen organiseren zij voor u op vrijdag 16 juni de Contactdag Herbestemming; een inhoudelijke bijeenkomst waar u uw netwerk van mede-initiatiefnemers en specialisten op het gebied van herbestemmen kunt uitbreiden en waar u met specifieke vragen over uw project terecht kunt.

In contact, advies inwinnen en verlenen
De Contactdag Herbestemming geeft u de gelegenheid om voor uw plan specialisten en adviseurs  van NRF en RCE te raadplegen. U leert mede-initiatiefnemers kennen, die net als u te maken hebben met mee- en tegenvallers in het herbestemmingstraject. Stel uw vragen en wissel kennis en ervaringen uit. Met elkaar hebben we zeker niet alle antwoorden, maar weten we wel veel.

Vrijdag 16 juni 2017 van 12.00 tot 17.00 (incl. lunch)
Locatie: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Smallepad 5, 3811 MG Amersfoort.

Er zijn geen kosten aan uw deelname verbonden. Aanmelden kan via de website: www.contactdagherbestemming.nl

Over het Nationaal Restauratiefonds en de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed
Het Nationaal Restauratiefonds heeft in de afgelopen jaren veel herbestemmingsprojecten mogelijk gemaakt met de Restauratiefondsplus-hypotheek, een laagrentende lening voor grootschalige restauraties en herbestemmingen. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed verstrekte de afgelopen zes jaar meer dan 1.250 keer een subsidie voor het uitvoeren van een herbestemmingsonderzoek. Onderzoeken die in veel gevallen een herbestemming in gang zette of weer een fase verder hielpen.

/door
,

Uitnodiging: Uitreiking Stimuleringsprijs Herbestemming ZH op 22 mei 2017

Namens provincie Zuid-Holland nodigen wij u van harte uit voor de uitreiking van de Stimuleringsprijs Herbestemming in Zuid-Holland. Rik Janssen, gedeputeerde van cultureel erfgoed, reikt de prijs op maandag 22 mei 2017 uit.

Wij verwelkomen u graag in het Provinciehuis (Zuid-Hollandplein 1, 2596 AW Den Haag) met koffie en thee tussen 9.30 en 10.00 uur. Om 10.00 start het programma dat (inclusief lunch) duurt tot circa 12.30 uur. Als u van de uitnodiging gebruik wilt maken, vragen wij u zich vóór 15 mei a.s. aan te melden via e- mail adres Loomans@erfgoedhuis-zh.nl. Vermeld hierbij uw naam en (eventueel) de organisatie die u vertegenwoordigt. Als u met uw bericht meerdere personen aanmeldt, dan gaarne alle namen vermelden.

De Stimuleringsprijs Herbestemming in Zuid-Holland
De Stimuleringsprijs is een initiatief van de provincie Zuid-Holland en wordt uitgevoerd in het kader van het erfgoedbeleid en het Actieprogramma Slim Ruimtegebruik. De prijs beoogt eigenaren, beheerders, projectontwikkelaars, gemeenten, architecten en andere creatieve ondernemers te stimuleren om out-of-the-box na te denken over nieuwe bestemmingen voor rijksmonumenten in Zuid-Holland. De inzendingen worden beoordeeld door een vakjury, bestaande uit Harm Veenenbos (Provinciaal Adviseur Ruimtelijke Kwaliteit van provincie Zuid-Holland), Tammo Remmerswaal (restauratiearchitect), Gerben van Dijk (voorzitter landelijk herbestemmingsteam) en Johan Timmermans (ondernemer met ervaring op het gebied van herbestemming). Het beste ontwerpidee voor herbestemming wordt beloond met adviezen en ondersteuning ter waarde van € 20.000,-.

/door
,

Speciale hypotheek voor gesplitste objecten bij herbestemming

De laagrentende Restauratiefondsplus-hypotheek is als financiering inzetbaar bij grootschalige restauratie en herbestemming van rijksmonumenten. Minder bekend is de mogelijkheid de lening te splitsen per zelfstandige wooneenheid wanneer er sprake is van herbestemming, achterstallig onderhoud en kadastrale splitsing.

Om de herbestemming van rijksmonumentale complexen met een restauratie-opgave naar woon en-/of werkeenheden mogelijk te maken kan de Restauratiefondsplus-hypotheek ook ingezet worden. De initiatiefnemer cq. ontwikkelaar doet het voorwerk van de aanvraag en de koper van het appartement kan voor de start van de bouw bij het Restauratiefonds terecht voor een laagrentende Restauratiefondsplus-hypotheek en aanvullende financiering.

Wanneer een rijksmonumentaal complex kadastraal wordt gesplitst in kleinere zelfstandige eenheden geldt een minimum van €25.000,- per lening in plaats van de gebruikelijke drempel van 300.000 euro. Hierdoor kunnen toekomstige eigenaren het voordeel van de laagrentende lening benutten en wordt de financiële haalbaarheid van dergelijke projecten vergroot. Deze werkwijze is bijvoorbeeld toegepast bij de Meelfabriek in Leiden.

Reserveren
Grote restauratiewerkzaamheden zijn vaak omvangrijk en complex. Bovendien zit er vaak veel tijd tussen de plan- en de realisatiefase. Daarom bestaat de mogelijkheid om tijdens de planfase een Restauratiefondsplus-hypotheek te reserveren. Met een reservering heeft u zekerheid over de beschikbaarheid van een laagrentende lening voor uw project.

Meer weten?
Wilt u meer weten over de mogelijkheden van de Restauratiefondsplus-hypotheek? Neem contact op met de accountmanagers van het Restauratiefonds van de afdeling Voorlichting & Financieringen: info@restauratiefonds.nl of (088) 253 90 20

/door
,

Studenten maken apps over Zuiderziekenhuis

Studenten International Media and Entertainment Management van de NHTV in Breda hebben onder begeleiding van BOEi apps gemaakt over het Zuiderziekenhuis in Rotterdam. Een mooie kans om jonge mensen meer met erfgoed in aanraking te brengen.

De studenten kregen een rondleiding en waren verrast over het monumentale ziekenhuis uit 1939. Hun apps lieten BOEi nieuwe mogelijkheden zien om naar monumenten te kijken, zoals een zoektocht door het Zuiderziekenhuis via QR-codes of een virtuele tour door de geschiedenis. BOEi’s verhalenverteller Jobbe Wijnen maakte een video over het project.

/door

Stimuleringsprijs Herbestemming Zuid-Holland

De provincie Zuid-Holland en Erfgoedhuis Zuid-Holland dagen eigenaren, beheerders en andere belanghebbenden uit om buiten de gebaande paden na te denken over herbestemming van rijksmonumenten. Het beste idee wordt beloond met € 20.000 te besteden aan adviezen en ondersteuning die helpen om de herbestemming te realiseren.

Passende functies voor rijksmonumenten

De provincie Zuid-Holland is rijk aan gebouwd erfgoed en telt maar liefst 9.000 rijksmonumenten. Deze doorgaans zeer bijzondere gebouwen vertellen het verhaal van Zuid-Holland en geven kwaliteit en identiteit aan de omgeving. Helaas staat veel monumentaal vastgoed leeg en is het vinden van een nieuwe bestemming vaak een grote uitdaging. De provincie Zuid-Holland zet zich in voor het behoud van dit erfgoed met het uitschrijven van een Stimuleringsprijs Herbestemming.

De beste manier om een monument te behouden is door het een passende functie te geven die voldoende opbrengt om in het onderhoud ervan te kunnen voorzien. Zo’n nieuwe functie geeft het monument opnieuw maatschappelijke betekenis en maakt vaak ook het omliggende gebied aantrekkelijker. Succesvolle voorbeelden zijn de voormalige watertoren “Villa Augustus” in Dordrecht of de “Fenix Food Factory” in de oude Fenixloodsen in Katendrecht, Rotterdam. Ondanks de vele succesverhalen blijft het vinden van een economisch rendabele en betekenisvolle functie, die tevens eer doet aan de monumentale waarden, vaak lastig.

Stimuleringsprijs

De Stimuleringsprijs Herbestemming roept eigenaren, beheerders, projectontwikkelaars, gemeenten, architecten en andere creatieve ondernemers op om inspiratievolle herbestemmingsprojecten voor te dragen. De prijs richt zich op rijksmonumentale objecten die zich in het stedelijk gebied van Zuid-Holland bevinden. Inschrijven is mogelijk tot 1 mei 2017.

Een vakjury beoordeelt de inzendingen en wijst een winnaar aan. Het beste ontwerpidee voor herbestemming wordt beloond met adviezen en ondersteuning ter waarde van € 20.000,-. Het bedrag mag in overleg met het Erfgoedhuis ZH op eigen initiatief van de prijswinnaar worden besteed.

De Stimuleringsprijs Herbestemming is een initiatief van de Provincie Zuid-Holland en wordt uitgevoerd in het kader van het erfgoedbeleid en het Actieprogramma Slim Ruimtegebruik. Naast de herbestemmingsprijs worden expertsessies georganiseerd rondom een aantal herbestemmingscasussen in Zuid-Holland, wordt samengewerkt met het onderwijs op het gebied van herbestemming en is een informatieve website ontwikkeld.

/door