Foto Arjan de JagerElke maand reikt provincie Zuid-Holland een Compliment voor het Monument uit als blijk van erkenning voor gerestaureerde en herbestemde monumenten. Het eerste Compliment voor het Monument gaat naar Nationaal Monument Oranjehotel in Den Haag.
Erfgoed maakt de omgeving mooier en vertelt het verhaal van onze geschiedenis. Monumenten dragen bij aan de identiteit en kwaliteit van onze leefomgeving. De provincie Zuid-Holland houdt monumenten in stand door restauraties te stimuleren en leegstand te voorkomen door herbestemming. De provincie heeft veel restauraties van rijksmonumenten en herbestemmingen financieel op gang geholpen.
In 2020 wil de provincie maandelijks een van deze bijzondere monumenten in het zonnetje zetten en haar waardering uitspreken voor restauraties waarbij de belangrijke cultuurhistorische waarde is behouden en voor herbestemmingen die een verrijking voor het monument zijn. Zij doet dat vanaf januari 2020 door maandelijks het Compliment voor het Monument uit te reiken.
Het Oranjehotel
Het Compliment voor het Monument gaat dit keer naar Nationaal Monument Oranjehotel in Den Haag. Het ‘Oranjehotel’ was tijdens de Tweede Wereldoorlog in de volksmond de naam van de cellenbarakken van de Scheveningse gevangenis. Gelegen in het bestuurlijk centrum van Nederland, en van de bezettingsmacht, was het Oranjehotel gedurende de gehele oorlog een gevangenis in Duitse handen. Tenminste 25.000 Nederlanders die zich tegen de Duitsers verzet hebben, werden er opgesloten voor verhoor en berechting door de rechtbanken van de nationaalsocialisten (nazi’s). Vanuit heel Nederland vervoerden de nazi’s verzetsmensen naar het Oranjehotel. Ook tijdens grote processen, zoals van de Geuzen en de Stijkelgroep, werden de verdachten in het Oranjehotel gevangen gehouden.
Talloze prominente verzetsmensen werden opgesloten in het Oranjehotel: Pim Boellaard, Titus Brandsma, Ruurd Cleveringa, Han Stijkel, Erik Hazelhoff Roelfzema, Stuuf Wiardi Beekman en Bernard IJzerdraat. Na hun vonnis werden duizenden gevangenen vanuit het Oranjehotel, vaak via de kampen Vught en Amersfoort, gedeporteerd naar de kampen in Duitsland, waar zeer velen omkwamen. Meer dan tweehonderd terdoodveroordeelden brachten hun laatste uren door in de dodencellen van het Oranjehotel. Vanuit daar werden zij door het “Poortje” in de lange gevangenismuur naar de Waalsdorpervlakte gebracht, waar zij werden gefusilleerd.
De geest van verzet
Het Oranjehotel ademt de geest van verzet, de geest van moedige mensen die zich tegen onrecht en geweld verzet hebben. Deze nalatenschap inspireert en is van cruciaal belang, altijd en overal, in de strijd voor een rechtvaardige samenleving. Dit maakt het Oranjehotel, in het bijzonder Doodencel 601, een authentiek en uniek monument.
Het Herinneringscentrum Oranjehotel biedt de bezoekers een educatief programma aan over de geschiedenis en de betekenis van het Oranjehotel in de Tweede Wereldoorlog.
Beter toegankelijk
In december 2016 heeft de provincie mede dankzij de erfgoedlijn Atlantikwall een subsidie van €573.000 verleend voor de grootscheepse restauratie en herbestemming van het Oranjehotel. Dankzij dit bedrag kon het cellenblok beter toegankelijk worden gemaakt. Dit maakt de herinnering aan, en het herdenken van, de gruwelijke geschiedenis van dit monument beter mogelijk. Daarmee komt een essentiële functie van het gebouw nog beter tot zijn recht en is dit een mooie plek om te herdenken en om steeds weer onze vrijheid te vieren en te koesteren.
Erfgoedhuis Zuid-Holland
